Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w Polsce muszą rozliczać się z fiskusem ze swoich dochodów lub przychodów, w związku z nałożeniem na nich podatku dochodowego od osób fizycznych. Już podczas rejestracji działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zmuszeni są oni podać wybraną formę opodatkowania PIT. Jakiego dokonać wyboru?
Cztery formy opodatkowania
Najbardziej powszechną, dostępną dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w Polsce formą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest skala podatkowa. W takiej sytuacji przedsiębiorca opłaca podatek według dwóch stawek – 18 i 32 proc.. Skala podatkowa jest progresywną metodą opodatkowania dochodów przedsiębiorcy – im więcej zarabia, tym wyższa stawkę podatku nakłada się na niego.
Skala płacona jest przez podatników według schematu:
- 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł dla dochodu do 85 528 zł,
- 14 839, 02 zł + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł dla dochodu powyżej pierwszego progu skali podatkowej.
Podatek wyliczany jest przy tym od podstawy opodatkowania stanowiącej dochód, czyli różnicę pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania. Taką samą podstawę opodatkowania stosuje się dla podatku liniowego, płaconego według jednolitej stawki podatku dochodowego w wysokości 19 proc., bez względu na kwotę dochodu.
Trzecią metodą opodatkowania działalności gospodarczej jest wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, gdzie dla odmiany podstawą opodatkowania jest przychód podatnika, bez pomniejszania go o koszty jego uzyskania.
Dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej ryczałt jest korzystny głównie dlatego, że mogą nie prowadzić ewidencji księgowej. Rozliczają się tylko na podstawie uzyskanych przychodów, a stawkę podatku wyznacza się w zależności od rodzaju działalności. Stawki ryczałtu w 2015 roku wynoszą: 20, 17, 8,5, 5,5 i 3 proc.
Korzystną formą opodatkowania działalności zwłaszcza dla nowych przedsiębiorców, których firma prowadzi ryzykowną działalność, będzie karta podatkowa. Jest to forma opodatkowania niezależna od wysokości przychodów lub dochodów – to ryczałtowa forma opodatkowania działalności. Stawka kwotowa podatku jest wyznaczana dla każdego przedsiębiorcy osobno przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, w zależności od rodzaju i skali działalności oraz miejsca jej prowadzenia.
Jakiego dokonać wyboru?
Skala podatkowa jest korzystną formą opodatkowania, jeśli podatnik uzyskuje wysokie przychody i wysokie koszty ich uzyskania. Pozwala ona na skorzystanie z licznych ulg i preferencji podatkowych, m.in. z rozliczenia razem ze współmałżonkiem czy jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Istnieje możliwość skorzystania także z kwoty wolnej od podatku w wysokości 3091 zł. Roczne zeznania podatkowe przedsiębiorców, którzy opodatkowali działalność według skali podatkowej, składane są na formularzu PIT-36 i muszą one trafić do właściwego względem miejsca zamieszkania podatnika Urzędu Skarbowego w terminie do 30 kwietnia kolejnego roku podatkowego.
Przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych według skali podatkowej jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji księgowej wszystkich przychodów i wydatków, w formie pełnej księgowości albo na podstawie podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów.
Alternatywą dla opodatkowania według skali jest podatek liniowy, opłacany zawsze od dochodów według stawki 19 proc. Warto stosować go w sytuacji, gdy przedsiębiorca uzyskuje wysokie przychody, które nawet po uwzględnieniu kosztów uzyskania będą przekraczały próg 85 528 zł. Przy takiej kwocie i skali podatkowej płaci się przecież podatek według stawki 32 proc. W tym przypadku roczne zeznanie podatkowe przedsiębiorca składa w Urzędzie Skarbowym do 30 kwietnia kolejnego roku podatkowe przy wykorzystaniu formularza PIT-36L. Prowadzenie księgowości dla liniowców także jest konieczne.
Dla działalności gospodarczej, w której przedsiębiorca uzyskuje wysokie przychody przy minimalnych kosztach oraz nie ma możliwości skorzystania z preferencyjnych rozliczeń podatkowych, warto zastanowić się nad wyborem ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W takim przypadku prowadzi się na gruncie działalności gospodarczej jedynie ewidencję przychodów, bez kosztów ich uzyskania.
Ewidencja w ogóle nie jest potrzebna przy karcie podatkowej, w szczególności polecanej dla działalności usługowej i wytwórczej oraz dla wykonywania wolnego zawodu. Roczne zeznanie podatkowe jest tu składane do końca stycznia kolejnego roku podatkowego na formularzu PIT-16A. Karta będzie korzystna dla ryzykownych działalności, ponieważ pozwala z góry oszacować obciążenie podatkowe przedsiębiorcy w każdym miesiącu jego działalności.
