Prowadząc działalność gospodarczą i rozwijając ją z czasem przedsiębiorca potrzebuje pomocy. Pojawia się zatem potrzeba zatrudnienia pracownika. Jak tego dokonać?
Na etacie czy zleceniu lub umowie o dzieło?
Istnieją trzy sposoby na zaangażowanie do pracy pracownika w prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Klasyczną formą jest zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, podlegającą pod przepisy Kodeksu Pracy. Przedsiębiorca ma do wyboru:
- umowę o pracę na czas nieokreślony,
- umowę o pracę na czas określony,
- umowę o pracę na okres próbny,
- umowę na czas wykonania danej pracy,
- umowę o pracę na zastępstwo.
Dla pracownika najkorzystniejsze jest zatrudnienie na bezterminowej umowie o pracę, ponieważ zyskuje on stabilność zatrudnienia, 3-miesięczny okres wypowiedzenia, liczne przywileje i ochronę przed zwolnieniem. Może korzystać z płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy. Chronią go przepisy Kodeksu Pracy i w ostateczności może dochodzić swoich praw w sądzie pracy. W razie zwolnienia, pracownik może mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych, a nawet do odprawy od dotychczasowego pracodawcy.
Zawierając umowę o pracę z pracownikiem pracodawca bierze na siebie obowiązek wypłaty wynagrodzenia w ustalonej wysokości uwzględnionej w umowie, udzielania urlopów płatnych i urlopów na żądanie, odprowadzania składek za pracownika na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz opłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Koszt zatrudnienia pracownika przedsiębiorca może wpisać w koszty uzyskania przychodów ze swojej działalności gospodarczej i pomniejszyć przy tym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeśli rozlicza się z fiskusem za pośrednictwem skali podatkowej lub podatku liniowego.
Umowa o pracę silnie związuje pracodawcę z pracownikiem, choć niektóre z jej rodzajów pozwalają na bardziej elastyczne angażowanie do pracy podwładnych. Między innymi firma może zatrudnić pracownika na czas wykonania danej pracy.
Umowy cywilnoprawne, czyli tzw. umowy śmieciowe
Alternatywnym sposobem pozyskania pracownika w działalności gospodarczej, często praktykowanym w mikro i małych firmach, jest zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej – umowy zlecenie lub umowy o dzieło. Są one korzystne dla pracodawcy, ponieważ nie podlegają pod przepisy Kodeksu pracy, a jedynie Kodeksu cywilnego. Pracownicy w takim wypadku nie mają zagwarantowanych przywilejów pracowniczych, nie mogą liczyć na długi okres wypowiedzenia, płatne urlopy wypoczynkowe i inne świadczenia należne pracownikom etatowym.
Pracodawca w przypadku umowy o dzieło nie musi odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, co jest dużą oszczędnością. Przy umowach zlecenie uległo to już zmianie i należy płacić składki, choć istnieją pewne wyjątki. Mianowicie zleceniodawca nie płaci składek, jeśli zleceniobiorca ma również umowę o pracę z innym podmiotem i pobiera wynagrodzenie wyższe niż minimalne. Wtedy pracodawca opłaca obowiązkowo tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Uwaga!
Od 1 stycznia 2016 roku zmienia się prawo dotyczące umów zlecenie. Nie będzie już możliwości opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tylko z tytułu jednej, wybranej dowolnie umowy zlecenia. Wszystkie umowy będą obciążone koniecznością odprowadzania takich składek.
